12/23/2013

VISITA AOS PETROGLIFOS DAS ANZAS E CONFERENCIA DE ANTONIO REIGOSA

As asociacións Francisco Lanza, Alesancia e Mariña Patrimonio promoveron na tarde do pasado sábado 21 unha visita ao lugar das Anzas, onde se atopa un peculiar xacemento arqueolóxico coñecido dende hai moito tempo como “as pisadas do encanto”, hai pouco inscritas no rexistro administrativo da D. X. de Patrimonio como petróglifos podomorfos. A visita foi guiada por Manuel Miranda, co apoio de Vicente Méndez e Elia Rodríguez, parella entrañable que se adica, na súa finca “As Fadegas”, á producción de horta ecolóxica nese lugar fantástico das Anzas.

O xacemento está ubicado na beira do río Alesancia -oficialmente río Grande- que coincide cunha liña de falla moi visible na parede de pizarra da súa beira esquerda. Nunha repisa natural deste escarpe, pola que pasou tradicionalmente o camiño entre As Anzas e Salcedo, é onde se atopan estas gravuras. A interpretación que tradicionalmente se lle deu a este lugar máxico foi que nel reside un encanto en forma de rapaza loira que ten unha galiña con pitiños de ouro; aquel que pase por este camiño nos días próximos ao San Xoan, pode sufrir o encantamento que o fai desaparecer engulido pola pedra. O certo é que a vecindade tivo sempre bo coidado de evitar pasar polo lugar nos días sinalados polo solsticio de verán, ...por se acaso


As gravuras reproducen, dende o lado norte, pegadas de pes humáns, e dende o sur, pegadas de oso, que parecen encararse no centro da rocha. Desde a arqueoloxía, como todos os petróglifos, resulta arriscado dar explicacións sobre o seu significado, sen dúbida simbolico. Como se explica na web Terrae Antiquae, hai implicacións astronómicas relacionadas co solsticio de verán, e a combinación de pegadas humanas e de oso poderían ter relación coa conversión de home en oso, símbolo da asunción do poder.

Próximo a este lugar, Vicente e Elia ensináronnos outros puntos de interese, un castro situado na márxe dereita do río. Vicente lembra ter entrado co seu tío, hai moitos anos, nunha cova de muros e cuberta de pedra. Aínda é facil ver altos muros parcialmente derruidos pola maquinaria que trazou a pista de acceso a este imponente castro. Tamén nos ensinou unha desas rochas de seixo branco próximas aos xacementos castrexos que algúns arqueólogos interpretan como lugares ceremoniais.

De volta en Ribadeo, a Casa das Letras cedeu xenerosamente o seu coidado espazo multiusos para que Antonio Reigosa, o noso referente cando tratamos do patrimonio inmaterial, nos deleitara repasando algúns dos mitos, lendas e lugares máxicos da Mariña. Como se pode apreciar na súa enciclopedia da fantasía popular, Galicia Encantada, este home é capaz de facernos voar ao mundo dos seres máxicos que a nosa cultura popular ten producido, reproducido e transmitido desde hai miles de anos. Unha herdanza que hoxe nos costa comprender pero que permanece na memoria colectiva, misteriosamente agochados na infinidade de lugares máxicos: nos montes, nas rochas, nos vales, nas fontes, na beiramar,... Antonio deixounos a mensaxe de que temos un inmenso patrimonio mitolóxico, de gran fiabilidade na identificación de xacementos arqueolóxicos que nos aportan información sobre o noso pasado remoto, tan descoñecido como apaixoante.
http://www.flickr.com/photos/97739145@N05/sets/72157638940579716/

12/20/2013

Simboloxía e significado dos relatos míticos e lendarios asociados ao patrimonio cultural da Mariña lucense

Sábado 21 de decembro ás 20h00 na Casa das Letras de Ribadeo, o escritor, investigador e divulgador da mitoloxía popular Antonio Reigosa impartirá a conferencia “Simboloxía e significado dos relatos míticos e lendarios asociados ao patrimonio cultural da Mariña lucense”. Esa mesma tarde, ás 16h30 realizarase unha visita guiada ao petroglifo podomorfo das Pisadas do Encanto nas Anzas – Ribadeo.

12/16/2013

XACEMENTOS ARQUEOLÓXICOS DA MARIÑA. XOIAS DO PATRIMONIO


De forma conxunta, catro asociacións luguesas Cultura do País, ADEGA, Buril e Mariña Patrimonio-, todas elas comprometidas na divulgación e defensa do patrimonio natural, histórico e cultural do país, organizaron un roteiro arqueolóxico con dobre intención: por unha banda dar a coñecer algúns dos sitios arqueolóxicos da Mariña, neste caso relacionados co ouro, e por outra, reivindicar o retorno da colección Álvaro Gil ao Museo Provincial de Lugo, despois de que esta institución pública perdese por sentenza xudicial a súa custodia. Unha sentenza que priva á cidadanía dun patrimonio histórico que nunca debeu caer en mans privadas posto que nos pertence a todos.

Como se está a demostrar cos recentes descubrimentos, A Mariña constituiu na antigüidade un importante centro de produción aurífera, de aí a importancia dos achádegos, especialmente de torques, con que conta esta comarca.

A xornada comezou de mañá coa visita a impresionante mina romana de ouro da Espiñeira, que se estende entre os concellos de Foz e Barreiros, nunha superficie aproximada de 150 hectáreas. Manuel Miranda, presidente de Mariña Patrimonio guiou a visita do grupo, composto dunhas 60 persoas, procedentes da capital lucense e da propia comarca mariñana. A mina da Espiñeira foi unha explotación aurífera de carácter industrial a gran escala, utilizando auga a presión para producir arrastres de terreos aluviais próximos á ría formada polo Masma.

O roteiro continuou en Foz, visitando o castro costeiro do Carreiro que ocupa unha boa extensión do litoral entre as praias de A Rapadoira e Llas. Este castro, que forma parte dun conxunto de tres castros na parroquia de Marzán, ten tamén vestixios de minería romana do ouro, nas súas galerías subterráneas que servían para a exploración de vetas minerais e que saen ao exterior no propio cantil costeiro, perfectamente visible desde o paseo marítimo que atravesa o castro. Deste complexo castrexo procede o torques de Marzán, que custodia o Museo Provincial.

De camiño a Burela, houbo parada no castro de Fazouro, non tanto pola súa relación co ouro, senón por ser este o único escavado e visitable. Xa en Burela, o grupo aproveitou para realizar unha visita aos restos do hipocausto, un sistema de calefacción posiblemente dunha casa romana, que fora descuberto con motivo das obras da nova estrada de acceso ao porto. Procedeuse a limpar o lugar de lixo, materiais plásticos, palets e ata un colchón, que evidencian o vergoñante estado de abandono e deterioro no que se atopa este xacemento, que supostamente debería estar protexido polas administracións responsables, tanto autonómica como municipal.

A xornada rematou pola tarde coa visita ao castro do Cabo e ás coñecidas como “Tetas da Viculeira”, que algúns arqueólogos consideran torres monumentais que sinalan a entrada á fortificación castrexa. Neste lugar, un neto da persoa que atopou a peza máis importante da ourivería mariñana e que forma parte da colección Álvaro Gil, o nomeado torques de Burela, explicou onde foi atopado e outros detalles do achádego. Segundo o seu relato, o torques permaneceu na casa da familia que o atopou un só día, xa que a garda civil o veu reclamar de inmediato. Chama a atención que o seu descubridor recibise unha irrisoria compensación económica para acabar, por avatares fáciles de imaxinar pero difíciles de xustificar, formando parte dunha colección privada á que a legalidade vixente lle outorga unha exclusividade inexplicable que priva á sociedade do seu lexítimo disfrute e aproveitamento cultural.
http://www.flickr.com/photos/97739145@N05/sets/72157638705951365/



Conferencia de Antonio Reigosa e visita guiada ás Pisadas do Encanto nas Anzas.

O vindeiro sábado 21 de decembro ás 20h00 na Casa das Letras de Ribadeo, o escritor, investigador e divulgador da mitoloxía popular Antonio Reigosa impartirá a conferencia “Simboloxía e significado dos relatos míticos e lendarios asociados ao patrimonio cultural da Mariña lucense”. Esa mesma tarde, ás 16h30 realizarase unha visita guiada ao petroglifo podomorfo das Pisadas do Encanto nas Anzas – Ribadeo.
Galicia conta cun importante patrimonio arqueolóxico, así como un gran patrimonio de tradición oral, lendas e relatos míticos. Estes dous elementos están estritamente relacionados; non hai castros, mámoas ou petroglifos que non conten coa súa repectiva lenda de mouros, serpes, tesouros ou encantos.
Esta relación obsérvase nas Pisadas do Encanto das Anzas, onde un vestixio arqueolóxico se xunta con maravillosas lendas e contos de encantos.
Mariña Patrimonio, a A.C. Francisco Lanza e a Asociación Alesancia das Anzas invitan a asistir a esta visita e posterior conferencia impartida polo mindoniense Antonio Reigosa.
A visita guiada sairá ás 16h30 do aparcadoiro municipal de Ribadeo. Despois, ás 20h00, terá lugar a conferencia na Casa das Letras de Ribadeo.

12/11/2013

LIMPEZA DO HIPOCAUSTO ROMANO DE BURELA



 
O domingo, 15 de decembro, as asociacións Buril, Cultura do País, ADEGA e Mariñapatrimonio realizarán o roteiro “Xacementos arqueolóxicos da Mariña. Xoias do Patrimonio”. Con este roteiro preténdese reivindicar a volta da ourivería romana da colección Álvaro Gil ao Museo de Lugo.

Hai uns días dende estas asociacións denunciábase o lamentable estado de abandono no que se atopa o hipocausto romano de Burela, convertido nun vertedoiro de lixo. Como no roteiro tamén se contempla visitar este hipocausto, aproveitarase para limpar e retirar todo o lixo que invade este xacemento. Con esta limpeza queremos amosar a situación real na que se atopa unha parte do noso patrimonio e a falta de interese que amosan os responsables da súa conservación.

12/09/2013

ROTEIRO “XACEMENTOS ARQUEOLÓXICOS DA MARIÑA. XOIAS DO PATRIMONIO”

 
As asociacións Buril, Cultura do País, Adega e Mariñapatrimonio organizamos para o domingo 15 de decembro un roteiro por varios dos xacementos arqueolóxicos da Mariña relacionados coa ourivería prerromana.
A meirande parte da xoiería prerromana de Galiza que chegou até os nosos días procede da Mariña. Un número importante destas xoias mariñás conforman a colección Álvaro Gil, recentemente retirada do Museo de Lugo e levada para unha cámara acorazada en Madrid.
As asociacións arriba citadas agardamos que esta situación se corrixa e regresen axiña ao Museo de Lugo. Para reivindicarmos a súa volta,organizamos este roteiro arqueolóxico polos lugares relacionados coa ourivería da Idade do Ferro na Mariña.
Comezaremos o roteiro visitando as minas de ouro da Espiñeira; posteriormente dirixirémonos a Marzán para ver dous dos seus castros: o do Carreiro e o Cu do Castro, onde se atopou o coñecido torques de Marzán. Trala visita do castro de Fazouro, desprazarémonos a Burela coas visitas ao hipocausto e ao castro de Castrelo.
En Burela teremos unha comida de confraternización.
Remataremos o roteiro na zona d´Os Castros e ás Tetas da Vinculeira, onde apareceron o torques e a arracada de Burela.
 
Os puntos e horas de encontro son:

DENDE LUGO:
9h30. Diante da facultade de Maxisterio (Avda. Reimundo de Borgoña, antigo Ramón Ferreiro).
O prezo é de 10€ para socios e 15€ non socios, e inclúe o autocarro a comida e o roteiro. A inscrición en: culturadopais@gmail.com. Inscribirse antes do 11 de decembro.

DENDE A MARIÑA:
11h15. Cruz do Lobo – Barreiros (O Asador ).
O prezo é de 10 euros para socios, 12 euros para non socios, inclúe a comida e o roteiro.
A inscrición en: ccburil@gmail.com ou nos teléfonos 619553236 ( Miguel) 616995013 (Roberto). Inscribirse antes do 12 de decembro.

12/04/2013

CATRO ASOCIACIÓNS PIDEN A PROTECCIÓN DO HIPOCAUSTO ROMANO DE BURELA, FRONTE O SEU ABANDONO

Esta xoia da arqueoloxía corre o risco de desaparecer, de non tomárense as medidas necesarias para a súa protección.
Burela, 04 de decembro de 2013.- O Colectivo Cultural Buril, a asociación Cultura do País, ADEGA e Mariñapatrimonio veñen de presentar no Servizo de Patrimonio da Xunta un escrito denunciando o lamentable estado de degradación e abandono no que se atopa o xacemento arqueolóxico de Castrelo, no concello de Burela.
Os hipocaustos son sistemas de calefacción empregados polos romanos para quentaren os balnearios e mesmo as súas mansións. O hipocausto romano de Burela, foi atopado no ano 2004 nas proximidades do que ía ser a nova estrada de acceso ao porto. Con motivo da escavación arqueolóxica realizada nunha parte do xacemento, saíron á luz varios muros e estancias dun hipocausto, así como diversos materiais de época romana.
Transcorridos nove anos dende esta intervención arqueolóxica, os restos arqueolóxicos atópanse nun lamentable estado de degradación e sen ningún tipo de protección.
O sitio arqueolóxico está a sufrir o desgaste propio das inclemencias meteorolóxicas, a vexetación apropiouse do xacemento, os tixolos das columnas do hipocausto e outros materiais arqueolóxicos están a ser espoliados e mesmo se está a utilizar este ben patrimonial como entulleira para o lixo.
As asociacións arriba citadas demándanlle á Xunta de Galiza que cumpra e que faga cumprir a lei de Patrimonio na que se recolle que:
Tódolos bens que integran o patrimonio cultural de Galiza gozarán das medidas de protección
Os propietarios, están obrigados a conservalos, coidalos e protexelos debidamente para aseguraren a súa integridade e evitaren a súa perda, destrución ou deterioración.
Os poderes públicos garantirán a protección, a conservación e o enriquecemento do patrimonio cultural de Galiza.
En Galiza acabamos de perder, agardamos que só sexa temporalmente, a ourivería prerromana da colección Álvaro Gil, entre a que se atopa o torques de Burela. Non podemos permitir que outra xoia da arqueoloxía de Burela, como é o hipocausto romano do Castrelo, desapareza para sempre por mor da desidia dos que teñen a obriga de protexela.


10/21/2013

FOMENTO E A XUNTA ABANDONAN O XACEMENTO ARQUEOLÓXICO DE A RODA DE BARREIROS

 
Foi descuberto por mor das obras da autovía A-8 e aínda está sen protexer.

 Cultura do País, ADEGA e Mariñapatrimonio vimos de presentar unha denuncia perante Patrimonio polo abandono e posibles danos de A Roda de Barreiros.
No xacemento arqueolóxico de A Roda de Barreiros realizouse no 2006 unha intervención arqueolóxica por mor do trazado da autovía A-8, que pasaba enriba deste xacemento. Trala escavación case total de A Roda sae á luz un importante e enigmático xacemento que a día de hoxe, e sen estar concluída a escavación, os arqueólogos descoñecen o seu uso e a súa datación.
Na actualidade, os arqueólogos da Xunta din que A Roda pode ter certa similitude co círculo da Chousa do Rodeiro do castro de Coeses (Lugo), actualmente ameazado tamén polas obras da autoestrada Santiago-Lugo.
Hai sete anos a Xunta e Fomento decidían variar o trazado da autovía para evitar a destrución deste xacemento único en Galicia e, tras unha custosa intervención, A Roda lograba salvarse.
Hoxe en día, despois da súa “salvación”, o xacemento de A Roda atópase nun lamentable estado de abandono con visibles signos de degradación e destrución porque Fomento non cumpriu coa súa obriga de conservar, coidar e protexer este ben patrimonial, amosando unha vez máis o seu escaso interese polo noso patrimonio.
Por iso, dende as nosas asociacións, instamos á Xunta para que cumpra coa súa obriga legal de protexer o patrimonio e que obrigue ao Ministerio de Fomento a adoptar as medidas necesarias para conservar, coidar e protexer este ben patrimonial.

8/22/2013

Roteiro



Dando continuidade á conferencia sobre a ourivería prerromana na Mariña de Lugo, a cargo da directora do Museo Provincial de Lugo, Aurelia Balseiro, realizouse un roteiro divulgativo pola recentemente descuberta mina romana de ouro da Espiñeira, situada a ámbalas dúas marxes da ría do Masma, ocupando máis de 100 Has. dos concellos de Barreiros e Foz. Previamente, no CENIMA de Foz, o Presidente de Mariña Patrimonio, Manuel Miranda, explicou de forma moi gráfica,  ante unhas 60 persoas os detalles do descubrimento e as características desta importante explotación aurífera.  Así mesmo explicou e amosou imaxes do castro do Carreiro, recentemente recoñecido pola D.X. de Patrimonio da Xunta de Galicia como xacemento mineiro romano a instancias de Mariña Patrimonio,  despois de demostrar a existencia de galerías de prospección romanas, coa colaboración do grupo de espeleoloxía de Mondoñedo, que explorou e fotografou estas instalacións. Segundo as opinións de expertos consultados por Mariña Patrimonio, o curso baixo do río Masma nos concellos de Foz, Barreiros e Lourenzá puideron constituír unha área de intensa ocupación e actividade

mineiro industrial na época castrexa e romana, como atestigua a gran cantidade de castros,  arredor  de vinte, que se teñen rexistrado nesta área, o que constitúe unha novidade importante con respecto ao que se pensaba ata agora.

De seguido, o grupo desprazouse á Espiñeira para realizar un percorrido pola mina, tanto no lado de Barreiros coma no de Foz, para coñecer os restos visibles deste enorme complexo mineiro, hoxe cuberto por eucaliptos e pola espesa vexetación baixa.  As talas realizadas nalgunhas zonas permiten apreciar con bastante claridade unha complexa rede de profundos sucos escavados pola auga sobre terreos aluviais ricos en ouro, cuxos arrastres eran recollidos en canles nos que se realizaba a decantacion do ouro e que eran evacuados posteriormente cara á ría. Cabe pensar que a estrada comarcal e o propio polígono industrial de Barreiros puideran estar construídos sobre parte da mina;  porén, gran parte da mesma está cuberta por unha masa forestal actualmente de eucalipto e anteriormente de piñeiro. Esta circunstancia, que implica unha escasa intervención humana realizada desde entón, fixo posible que o seu estado de conservación sexa bastante bo, a pesar dos dous mil anos transcorridos, se ben se cre que a mina puidera ocupar unha extensión bastante maior da que hoxe se aprecia.

8/19/2013

O castro de San Acisclo e unha galería de mina romana: novos xacementos arqueolóxicos do concello de Foz.

 Castro de San Acisclo
O castro de San Acisclo do Valadouro e unha galería de ouro de época romana foron incluídos no inventario de xacementos arqueolóxicos da Xunta de Galicia, trala solicitude de inclusión por parte de Mariñapatrimonio.
O castro de San Acisclo:
Xa no 1876 José Villamil Y Castro no seu artigo Los castros y las mámoas de Galicia facía referencia ao castro de San Acisclo,aínda que ninguén coñecía a súa localización e mesmo se dubidaba da súa existencia.
Mariñapatrimonio, grazas ás ferramentas que proporciona internet, puido localizar este xacemento e informou ao Servizo de Patrimonio da Xunta de Galicia. Trala pertinente inspección, foi incluído no Inventario de xacementos arqueolóxicos coa denominación “Os Castros” e a clave GA27019022.
Galería mineira de época romana:
No ano 2012 Mariñapatrimonio dá a coñecer a existencia dun castro costeiro de grandes dimensións no lugar de O Carreiro (Foz), así mesmo informábase a Patrimonio da existencia de varias galerías mineiras neste mesmo lugar. O Servizo de Patrimonio da Xunta, trala súa inspección, inclúe o xacemento no Inventario, malia a que desbota que o xacemento sexa un castro e descarta a existencia de explotacións mineiras no lugar de O Carreiro. 

 
 O Carreiro
Grazas á colaboración dun grupo de espeleólogos de Mondoñedo, foi posible a entrada nunha das galerías de O Carreiro. Esta galería, picada na rocha, duns 30m de longo e de moi boa factura, conserva os chamados lucernarios, que son pequenos ocos cavados nos laterais da galería para colocar as lámpadas de aceite, lucernas, que iluminaban as galerías. Estes lucernarios son a clave para datar esta explotación mineira en época romana.
A Xunta vén de corrixir o erro e recoñece a existencia destas minas ao tempo que as inclúe no Inventario de xacementos arqueolóxicos na ficha do xacemento do Carreiro-Marzán (GA27019021).
O martes 20 e o mércores 21 de agosto, Mariñapatrimonio tén organizado unhas Xornadas de difusión do patrimonio arqueolóxico da Mariña e no transcurso das mesmas amosaranse as fotografías da galería da mina romana do castro de O Carreiro.
Galería da mina romana do castro de O Carreiro

8/16/2013

A OURO NA MARIÑA



XORNADAS DE DIFUSIÓN DO PATRIMONIO ARQUEOLÓXICO DA MARIÑA.
A asociación MARIÑAPATRIMONIO organiza para os días  20 e 21 de agosto unhas xornadas de  difusión do noso patrimonio arqueolóxico centradas nas explotacións auríferas romanas descubertas recentemente nos concellos de Foz e Barreiros
  
Martes día 20 ás 20:30h no CENIMA de Foz conferencia “O ouro antigo. Significado dos obxectos áureos prerromamos” a cargo da especialista en orfebrería prerromana, Aurelia Balseiro García, que disertará sobre a produción áurea na Mariña en época prerromana, con especial referencia ao torque de Marzán.

Mércores 21 ás 17:30h, Roteiro pola mina romana de Foz e Barreiros que  consta de tres partes:
1ª parte: Breve charla explicativa sobre o que veremos no transcurso do roteiro a cargo de Manuel Miranda Ruíz, presidente de Mariñapatrimonio, ás 17:30 no CENIMA de Foz.
2ª parte: Rematada a charla,saída dende o CENIMA de Foz en coches particulares cara á mina do lugar da Cova (Barreiros) onde se iniciará un percorrido de 4 Km pola antiga explotación aurífera romana.
3ª parte: Traslado en coche ata o Campo da Feira da Espiñeira en Foz, onde se realizará un pequeno percorrido para observar  as grandes canles de lavado do ouro e a pegada desta explotación na paisaxe.

5/21/2013

O castro da Atalaia, protagonista da cuarta conferencia do ciclo “Arqueoloxía e o mar: Navegando na nosa historia”, o próximo venres no Museo do Mar de San Cibrao.

O  que aconteceu no xacemento arqueolóxico do castro da Atalaia é sobradamente coñecido, o que ignoramos son os resultados das diferentes intervencións arqueolóxicas realizadas neste xacemento; por iso, Mariñapatrimonio agradece a Marián Cueto e a Edgard Camarós, organizadores deste interesante ciclo de conferencias, a oportunidade que nos brindan a todos os mariñáns para comezar a coñecer os segredos que se ocultaban baixo as areas da Atalaia.
A conferencia a cargo dos especialistas Víctor Bejega García e Esteban Álvarez Fernández, que leva por título:"De piscatores a mareantes: Evidencias arqueolóxicas de pesca e marisqueo en Punta Atalaia (San Cibrao, Cervo)", terá lugar o venres 24 de maio ás 19:00h no Museo do Mar de San Cibrao.
Dende Mariñapatrimonio animamos a todas as persoas interesadas en coñecer o noso pasado e a nosa historia a asistir a este acto, que nos informará sobre aspectos relevantes da vida cotiá dos habitantes da Atalaia na Idade do Ferro.

5/09/2013

ADEGA E MARIÑAPATRIMONIO PIDEN Á XUNTA QUE PRESERVE A COVA DA SENRA DO PASO DA AUTOESTRADA BARREIROS - SAN CIBRAO




En novembro de 2012, o xacemento foi inventariado tras a demanda de ADEGA e Mariñapatrimonio.
ADEGA e Mariñapatrjmonio demandan á Xunta de Galicia que non autorice o paso da autoestrada A-82 por riba do xacemento, posiblemente castrexo, denominado Cova da Senra e situado en Cervo. O xacemento está inventariado desde novembro do ano pasado; aínda así, segue correndo o risco de desaparecer, xa que a Xunta non determinou ningún cambio no trazado da infraestrutura prevista que preserve este ben patrimonial.
En decembro de 2011, tras a publicación no BOE do trazado definitivo da autoestrada Barreiros- San Cibrao (A-82), os veciños da Senra (Cervo) decátanse de que o trazado elixido, á parte de destruír os mananciais de onde aproveitan a auga para o uso doméstico, tamén podía afectar a un xacemento arqueolóxico non inventariado que a empresa encargada de elaborar o proxecto da autovía non detectou, malia a monumentalidade do xacemento.
ADEGA e Mariñapatrimonio comunícanlle á Xunta de Galicia a existencia deste ben patrimonial en perigo e solicítanlle a súa inclusión no Inventario de Xacementos Arqueolóxicos para así asegurar a súa protección e evitar o paso da autovía por este lugar.
En marzo de 2012 membros de Mariñapatrimonio e de ADEGA acompañan aos técnicos de Patrimonio para ver o posible xacemento e días despois a Xunta confirma que “este punto se vería afectado pola obra”.
Finalmente, no mes de novembro de 2012, a Dirección Xeral de Patrimonio informa ás citadas asociacións sobre a inclusión deste xacemento no Inventario coa clave GA27013014.
O mesmo que tiña acontecido co castro do Carreiro de Foz, a Xunta limítase a dicir que a Cova da Senra é un xacemento arqueolóxico, pero non precisa a tipoloxía nin o período cultural ao que pertence.



A Cova da Senra é un xacemento arqueolóxico que, como se pode observar nas fotos aéreas do 1956 e nas imaxes LIDAR que borran a vexetación, ten forma case circular; o eixo maior mide 135m e o menor 120m; está rodeado por un impresionante sistema defensivo que illa o xacemento do entorno onde está situado. Pola parte máis vulnerable, o sistema defensivo conta con catro foxos e catro parapetos e no interior do recinto poden apreciarse os restos dunha edificación circular.
Neste xacemento tamén se atopou un muíño barquiforme, como os que se adoitan encontrar nos castros.
As características que se acaban de enumerar e os restos atopados, evidencian que o xacemento da Cova é un castro.
Este castro,porén, ten unha característica que o diferencia da maioría: os seus construtores, no canto de elixir un lugar máis ou menos chao para a súa ubicación, situárono nun dos lugares máis costentos da Senra. Con todo, non é un caso único; coñécense outros con esta peculiaridade. Esta estraña localización fai especialmente interesante a Cova da Senra.
ADEGA e Mariñapatrimonio agardan que a Xunta de Galicia non autorice o actual trazado da autovía e se procure un trazado alternativo que non afecte nin destrúa o castro da Cova da Senra.


Enlaces Fotos:
https://picasaweb.google.com/101936272298621785797/ACovaSenraCervoLugo02

4/25/2013

ROTEIRO POLA TERRA DE VILALBA


A xornada fíxose curta para poder completar todo o programa que Eduardo Ramil nos tiña preparado. Un xeneroso agasallo deste home que recibiu do seu pai, José Ramíl Soneira, unha paixón pola arqueoloxía que cristalizou no expléndido Museo da Prehistoria e Arqueoloxía de Vilalba. Un espazo que permite achegarse á comprensión da prehistoria en xeral, e á da Terra Chá en particular, dun xeito que integra con equilibrio o rigor científico e a intención didáctica e divulgativa. O agradecemento e a admiración de Mariña Patrimonio a este home e por extensión ao seu pai por un longo e ben trenzado traballo de moitos anos para sacar á luz e pór en valor o rico patrimonio arquelóxico da súa comarca.

O percorrido arqueolóxico que fixemos este sábado resultou sorprendente; sendo breve para o catálogo de bens existente, realmente non tiñamos idea da enorme riqueza patrimonial que esta zona garda, coa vantaxe de que o seu nivel de conservación é bastante bo, se o comparamos con outras áreas do país como A Mariña, na que a explotación forestal e o urbanismo descontrolados fan perigar de forma alarmante gran parte dos xacementos coñecidos e por descubrir.

Animamos encarecidamente á todas as persoas que queiran coñecer o noso pasado remoto que, individualmente, en familia, ou a través dalgún colectivo, se acheguen ao museo vilalbés, xa que paga a pena.  En particular consideramos que para os centros educativos da provincia é un recurso de gran nivel que pola súa proximidade constitúe privilexio para os que estamos acostumados a ter que realizar desprazamentos longos para acceder aos recursos de interese. O museo ofrece unha programación didáctica moi ben adaptada e atractiva, que permite aos rapaces abordar de forma completa a comprensión da prehistoria.
A web do museo, http://www.museovilalba.org/galego/index.htm, permite preparar con facilidade a visita.

Amosamos unha imaxe captada por un dos participantes no roteiro, Xan Fernández, do Castro de Gondaisque, un dos sitios arqueolóxicos visitados, impresionante pola súa boa conservación.



4/04/2013

ROTEIRO DE MARIÑAPATRIMONIO POLA TERRA CHÁ

A asociación MARIÑAPATRIMONIO organiza para o sábado 20 de abril un roteiro arqueolóxico pola comarca da Terra Chá, na bisbarra de Vilalba.

Como a mellor maneira de protexer o noso patrimonio é coñecelo, a asociación Mariñapatrimonio convida a todas as persoas interesadas en participar nun roteiro polos lugares arqueolóxicos máis emblemáticos das terras de Vilalba.

Para esta actividade divulgativa a asociación conta coa colaboración inestimable do Museo Arqueolóxico de Vilalba e en particular do seu director Eduardo Ramil, que guiará a visita á Roza das Modias, a Pedra Chatada e o acubillo de Pena Grande, entre outros.
Esta actividade inclúe a visita guiada ao Museo Arqueolóxico, onde o seu director falará sobre o Paleolítico na Mariña ao tempo que se poderán ver e tocar pezas procedentes da nosa comarca depositadas no Museo: útiles paleolíticos de Louselas (Ribadeo) e de Río Covo (Cervo). Eduardo Ramil fará unha demostración da fabricación destes útiles líticos e os participantes que o desexen poderán pór en práctica o aprendido..

O roteiro contará cunha comida conxunta e disporase dun autobús para o desprazamento dende a Mariña.
O prezo da actividade, que inclúe a comida e o autobús, será de 25 euros. Os nenos, estudantes e desempregados pagarán 20 euros.

As persoas interesadas en participar neste roteiro deberán apuntarse antes do 15 de abril chamando aos telefonos 654173637 / 616815120.


3/21/2013

MARIÑAPATRIMONIO DESCOBRE UNHA IMPORTANTE EXPLOTACIÓN AURÍFERA ROMANA NA MARIÑA LUGUESA.


 
O arqueólogo Santiago Ferrer confirma que neste gran complexo mineiro tense extraído ouro na época romana.

Mariñapatrimonio vén de descubrir nos lugares de As Covas (Barreiros) e A Espiñeira (Foz), a existencia de restos do que noutrora foi un gran complexo mineiro.
A morfoloxía do lugar e o tipo de solo, terrazas aluviais, indicaban que podía tratarse dun xacemento mineiro romano e destinado á extracción de ouro.
 Mariñapatrimonio contactou co arqueólogo de recoñecido prestixio e especialista en minería antiga, Santiago Ferrer Sierra, quen confirmou in situ que sen ningunha dúbida estamos ante un importante complexo mineiro de época romana e que tanto na Espiñeira coma nas Covas extraeuse ouro hai dous mil anos.
Destacou a trascendencia do achado e sinalou que se trata da primeira explotación mineira romana da que se ten noticia na Mariña, onde arqueólogos e historiadores pensaban que non existían este tipo de explotacións.
 Ferrer fixo tamén fincapé na magnitude do xacemento arqueolóxico e no bo estado en que chegou a nós; asimesmo destacou a importancia de conservalo e protexelo.
Na visita ao xacemento de A Espiñeira,xunto co arqueólogo e membros de Mariñapatrimonio, tamén estivo o alcalde de Foz, Javier Jorge Castiñeira,con quen se conversou sobre as grandes posibilidades que ofrece o lugar para ser visitado, o que atraería un turismo cultural que complementaría a oferta turística da Mariña.
Este novo xacemento contribúe a reforzar a idea do rexidor de Foz de recuperar o veciño castro de As Engrobias.
Mariñapatrimonio comunicou este novo achado ao Servizo de Patrimonio da Xunta e solicitou a súa inclusión no Inventario Xeral de Patrimonio.

2/11/2013

FOTOS AÉREAS DO CASTRO DAS ENGROBIAS

Agradecémoslle ao  amigo Humberto Palacios Pool as extraordinarias fotografías do castro Das Engrobias (Foz) que nos enviou e que queremos compartir con vós. 
  Esta ortofoto lidar pode servir de guía para observar o complexo sistema defensivo deste xacemento, oculto en parte nas fotos aéreas polos eucaliptos.
 
Nesta foto vemos unha persoa andando por un dos tres foxos que ten o castro neste sector. Fixádevos na anchura do foxo, que na foto aérea pode despistar e non apreciarse a monumentalidade do sistema defensivo.

2/08/2013

O PETROGLIFO DA “CASA DO CURA”, NOVO XACEMENTO INVENTARIADO NA MARIÑA.


O petroglifo de Monte, o primeiro inventariado no concello de  Xove, atópase nunha rocha da finca denominada “Casa do Cura”, en Penas Agudas (parroquia de Monte).
Este petroglifo foi incluído polo Servizo de Patrimonio da Consellería de Cultura no Inventario de xacementos arqueolóxicos coa denominación “petroglifo do Monte” coa clave GA27025030.

Os petroglifos son gravuras feitas nas rochas.Trátase da manifestación artística máis xenuína da prehistoria de Galicia. A maioría destes xacementos datan da Idade do Bronce e, aínda que se atopan en todo o territorio galego, abundan especialmente nas Rías Baixas.




A rocha da “Casa do Cura” ten gravados 18 buratiños semiesféricos, coñecidos como coviñas ou cazoletas, e varias liñas serpentiformes. Este é o primeiro petroglifo descuberto en Xove que ven a sumarse aos xa dados a coñecer por Mariñapatrimonio: O do castro da Atalaia (San Cibrao); o do castro do Coído, os do castro de Rueta e o reticulado de Langoira (Cervo); os do castro de Burela e os podomorfos nas Anzas (Ribadeo)

O petroglifo de Monte, ao incluíreno no Inventario do Patrimonio Cultural de Galicia, goza da máxima protección por tratarse dun Ben de Interese Cultural (BIC)
Este achádego, que confirma a riqueza arqueolóxica da nosa comarca, aporta novos datos para o estudo desta interesante manifestación cultural da prehistoria na Mariña.